...Cóż za rzecz przedziwna
Czytanie - jako gałązka oliwna
Lub migdałowy kwiat...
- Cyprian Kamil Norwid
Umiejętność czytania to jeden z priorytetowych elementów propedeutycznej edukacji języka ojczystego w klasach niższych. Według Anny Brzezińskiej (1987: 36) czytanie to współdziałanie trzech uzależnionych od siebie aspektów: technicznego, semantycznego i krytyczno-twórczego. Niewątpliwym jest fakt, iż proces nauki pisania jest ściśle skorelowany z nauką czytania.
Według Marii Montessori gotowość do nauki czytania i pisania rozumiemy jako stan motoryki dużej, powiązanej z nią motoryki małej ucznia oraz jego znajomość liter. Następnie wdrażamy systemową metodę pisania i czytania, przyspieszając tam, gdzie to zasadne, przebieg poszczególnych jej etapów (Futyma 2014: 71, za: Montessori 2014).
Studenci III roku PPiW w trybie stacjonarnym w ramach konwersatorium z metodyki edukacji polonistycznej pod kierunkiem mgr Moniki Kwiecińskiej w formie praktycznej (mini-kursu) wzięli czynny udział w projektowaniu zajęć wg koncepcji Marii Montessori.
Do zgłębienia tajników edukacji językowej niewątpliwie przyczyniły się pomoce wyzwalające eksplorację, aktywność, kreatywność i kształcące zdolności polisensoryczne Studentów:
- ruchomy alfabet Montessori – służący do tworzenia wyrazów z przestrzennych liter;
- szorstkie litery Montessori - na tabliczkach w kolorach niebieskich i czerwonych znajdują się litery wykonane z szorstkiego papieru;
- drewniany alfabet do nauki pisania – składający się drewnianych tabliczek - na każdej z nich wygrawerowana jest litera w trójlini wraz z prawidłowym kierunkiem jej pisania;
Każdy z uczestników miał za zadanie:
- za pomocą zmysłu dotyku i sugestii współuczestników rozszyfrować, jaką literę wylosował,
- skojarzyć nazwę litery z jej graficznym kształtem, odtworzyć wizerunek graficzny litery z jej brzmieniem i wymową,
- określić stosunek mała-wielka litera,
- odtworzyć kierunek zapisu liter za pomocą przyborów montessoriańskich do ćwiczeń motoryki małej (drewnianych szczypiec i pomponów),
- skonstruować literę za pomocą drucików kreatywnych lub wełny,
- odróżnić litery pisane od drukowanych,
- wykonać frottage na szorstkich literach,
- zapisać literę w mące lub kaszy,
- zapisać wyraz w mące lub ułożyć go z klocków LOGO, w którym wylosowana głoska znajdowała się w nagłosie albo śródgłosie.
Cel przeprowadzonych zajęć sprowadzał się do zaprezentowania strategii nauczania- uczenia się w propedeutycznej nauce języka ojczystego z wykorzystaniem materiałów prorozwojowych. Zasadnym jest fakt, iż możliwość manipulacji przedmiotami implikuje indywidualną pracę z dzieckiem i gwarantuje skuteczność procesu dydaktycznego. Nauczyciel w ten sposób usprawnia i stymuluje sferę intelektualną i zmysłową dziecka, która z kolei pobudza zmysł wzroku, dotyku, słuchu i wyzwala pracę mięśni – fundamentalnych filarów w kształceniu umiejętności pisania i czytania.
Studentów ograniczała wyłącznie własna wyobraźnia – a tę mają nadzwyczaj twórczą.
Zachęcamy do oglądania galerii zdjęć z zajęć.
